Dit verhaal gaat over Mo, een Egyptische man die op basis van zijn homoseksualiteit in Nederland asiel aanvroeg maar door de IND genadeloos werd afgewezen. Er werd geen rekening gehouden hoe kwetsbaar maar ook hoe getraumatiseerd hij is vanuit een maatschappij waarin zijn verborgen gevoelens strafbaar zijn en hoe dit hem gevormd heeft. Mo zijn verhaal is onderdeel van het boek #NietGayGenoeg, de naakte waarheid – The naked truth’. Dit verhaal gaat over hem, maar eigenlijk ook over vele andere kwetsbare LHBTI-asielzoekers die geen toegang konden krijgen en nog steeds niet krijgen tot het aanmeldcentrum te Ter Apel, doodsangsten uitstaan in een onbeschermde omgeving waarbij hun diepgewortelde angst geconfronteerd te worden met de mensen voor wie ze gevlucht zijn. Daarmee onderdeel zijn van een opvangcrisis waar zij als kwetsbaren direct slachtoffer van zijn.

Woensdag 7 september

Met een uitgeprint rapport, opgesteld door LGBT Asylum Support, met als nieuw feit zijn groei in identiteit, bracht ik Mo van Groningen naar Ter Apel. In de totale, niet te beschrijven chaos van Ter Apel, bang voor wat hem te wachten zou staan, vroeg hij opnieuw asiel aan. Met de auto geparkeerd op het verdorde gras tussen de bomen voor het IND-terrein, een illegale parkeerplaats die blijkbaar gedoogd wordt, liepen we naar het gebouw van de IND die zijn rapport en alle documenten innam. Het lange, onzekere wachten was daarmee begonnen. Een dag zoals ook op andere dagen, een gevecht uitbrak bij de groepen van mannen die onder de luifels liggen. Sporadisch werden mensen door beveiligers en het COA binnengelaten, waarna hij ‘s nachts in het donker per bus naar een onbekende bestemming gebracht werd. Later bleek het een crisisopvang in Stadskanaal te zijn, amper 10 km rijden. Met 150 mensen werd hij in een tent opgevangen, ontving twee bolletjes met kaas en een pakje sinaasappelsap waarna een nacht zonder slaap volgde. Die nacht omweerde het en werd het zomerse weer ingeruild voor de eerste herfstdagen met wind en regen.

Donderdag 8 september

Met ’s ochtends dezelfde bollletjes kaas en drinken stond de hele groep opnieuw voor de met hoge hekken afgeschermde ingang van het aanmeldcentrum van Ter Apel. Een ingang waar vóór de opvangcrisis – volstrekt anders dan nu – iedereen nog vrij in- en uit kon lopen. Deze dag daalde de temperatuur fors. En in een omgeving met nauwelijks bescherming tegen regen en wind, ontstaat snel een nog inhumanere situatie om buiten te moeten verblijven. Iets waar toegesnelde filmploegen ongenegeerd gebruik van maakten.

‘Sandro, If I am not in today, I need to be somewhere and back tomorrow then , I am extremely tired, hungry, have no cash, and very sad about the situation.’, was de noodkreet later die middag na een dag van regen, natte voeten, wind over de aardappelvelden rondom Ter Apel. Een uur later stond ik nogmaals in Ter Apel om hem op te halen. Temidden van families, wanhopige moeders met kleine kinderen, dicht tegen elkaar gepakt, afgedankte kleden op de modderige grond, schuilend voor de regen onder vastgeknoopte, wapperende dunne laagjes plastic die nauwelijks bescherming gaven, zat Mo verkleumd naast het hokje tussen de ingang van het Aanmeldcentrum en de IND. Een dunne jas met daar overheen een dun laagje plastic als bescherming tegen de regen, zijn capuchon hoog opgezet, zat hij ingeklemd tussen anderen die net als hem de hele dag hoopvol buiten hadden gewacht. Vanuit een totaal andere, onbeschermde wereld waar andere wetten er regels gelden, werd ditmaal geen enkele naam door het COA geroepen en werd niemand die dag binnen gelaten. Mo was letterlijk en figuurlijk op.

In al deze dagen stuurde ik niet alleen voor Mo maar voor vele andere LHBTI-asielzoekers die uit nood aanklopten bij LGBT Asylum Support, e-mails naar het COA met nadrukkelijk verzoek om toelating tot het aanmeldcentrum. Steevast daarop volgde het antwoord dat er geen doelgroepenbeleid naar LHBTI’ers wordt uitgevoerd. En ondanks dat ik wees hoe de kritiek van de Raad van Europa op Nederlands beleid over onderdak aan kwetsbaren is, staat haaks hierop dat het COA lhbti’ers ineens individueel op kwetsbaarheid gaat toetsen.

Vrijdag 9 september

Naast Mo onderhoud ik met nog meer LHBTI-asielzoekers die zonder enige bescherming buiten verblijven contact maar zijn ze doodsbang dat anderen in deze onbeschermde, homofobe omgeving er achter komen dat ze LHBTI’er zijn. Die donderdagnacht was een trans vrouw buitengesloten die eerder als enige LHBTI’er  tussen families in een onveilige crisisopvang zat. LGBT Asylum Support stuurde noodkreten uit waarop het COA liet weten dat het de verantwoordelijkheid is van de betrokken gemeente. Toch kreeg ze een transfer naar Ter Apel maar belandde nogmaals in een onveilige situatie. Dankzij een netwerk van LHBTI-asielzoekers in Ter Apel, lukte het haar om binnen te komen en (tijdelijke) opvang te krijgen.

Met uitgeprinte e-mails aan het COA reed ik nogmaals met Mo van Groningen terug naar Ter Apel. Daar ter plekke stelde ik een groep samen met nog twee andere LHBTI-asielzoekers  waarbij één al 21 dagen geen toegang tot het aanmeldcentrum had en grotendeels buiten doorgebracht voor het aanmeldcentrum onder inhumane omstandigheden. Als groep liepen we naar de afgesloten ingang van het aanmeldcentrum. Na een mislukte poging om in contact te komen met een COA-medewerker, wenkte ik een beveiliger die achter het hek bij de ingang van het aanmeldcentrum stond, pal naast de regenboogvlag. Ik legde hem de situatie uit, dat het inmiddels om een groep gaat van drie LHBTI’ers, dat er o.a. contact was met de burgemeester van Ter Apel en veel e-mails naar het COA gestuurd waren zonder enig effect en dat dit haaks staat op de kritiek van de Raad van Europa. De breed geschouderde beveiliger liep naar het COA die verder op het parkeerterrein stond bij een tijdelijke geplaatste unit. Even later keerde hij terug: ‘Jullie mogen naar binnen’, wijzend op de groep van drie.

In de chaos waar weken honderden mensen radeloos zijn, buiten slapen, er telkens gevechten zijn, duurde het even voordat de groep van drie het doorhad. De beveiliger zette zijn sleutel op het ronddraaide deel van de poort en met een lichte duw tegen het ronddraaiden hek, met slechts een paar stappen waren ze binnen. Onderdeel van een compleet andere wereld maar ook een onwaarschijnlijk groot contrast met iedereen die buiten in tentjes of onder de luifels eindeloos wachten in de hoop bescherming te kunnen krijgen.

En terwijl ik de drie door de tralies van het hek samen met de beveiliger richting aanmeldcentrum zie lopen, in een relatief rustige azc waar veel minder dan gebruikelijk asielzoekers verblijven, LHBTI-units maandenlang leegstaan en waar het COA, het bestuur van het COA, de staatssecretaris van op de hoogte zijn, ben ik aan de ene kant echt blij voor ze dat ze eindelijk toegang krijgen. Maar denk ik tegelijkertijd: hoe kan dit zo gebeuren. Want hoe kan je, durf je kwetsbaren zo aan hun lot over te laten. Dat het zover moet komen dat kwetsbare LHBTI’ers, uiteindelijk bij de ingang, bang voor anderen, fluisterend, smekend hun identiteit moeten onthullen om een veilige opvang te kunnen krijgen waarin zelfs hun mate van kwetsbaarheid discussiepunt kan zijn? En ik vraag me af, waarom hangt hier pal naast deze ingang, net als bij vele andere azc’s, de regenboogvlag die LGBT Asylum Support ooit gegeven heeft. Hoe gaan we in Nederland met deze kwetsbare groep om en waar is hier het noodzakelijke beleid naar kwetsbare LHBTI-asielzoekers.